Муниципальное казенное учреждение "Усть-Алданский историко-краеведческий музей им. Сэһэн Ардьакыап" муниципального района "Усть-Алданский улус (район)"

Записи в рубрике Новости

Тарскай Григорий Семенович (30.01.1908-08.09.1982) — тылбаасчыт, библиограф, литературнай критик.

1908 сыллаахха тохсунньу 30 күнүгэр Дүпсүн улууһун Бастакы Өспөх нэһилиэгэр төрөөбүт. Дьокуускайдааҕы советскай-партийнай оскуоланы бүтэрбит. 1931-1933 сылларга Иркутскайдааҕы педагогическай институтка үөрэммит. Райисполком сэкэрэтээринэн, бэрэссэдээтэлинэн, «Эдэр большевик» хаһыат эрэдээктэринэн, Дьокуускайдааҕы кинигэ кыһатын уонна араадьыйа биллэрэр-иһитиннэрэр Кэмитиэтин эрэдээктэр-тылбаасчытынан, «Кыым» хаһыат эрэдээксийэтин тылбаас салаатын сэбиэдиссэйинэн, А.С. Пушкин аатынан Дьокуускайдааҕы бибилитиэкэҕэ 21 сыл устата — библиограбынан, дириэктэри солбуйааччынан, дириэктэринэн… (читать далее)

Опубликовано в Новости с метками ,
Комментарии к записи Тарскай Григорий Семенович (30.01.1908-08.09.1982) — тылбаасчыт, библиограф, литературнай критик. отключены

ТОҔО ИТИЭННЭ ХАЙДАХ СУРУЛЛУБУТАЙ “МАНЧААРЫ” ДИЭН ООННЬУУ (В.В. Никифоров ахтыытыттан быһа тардыы)

1905 сылга бастаан нуучча сирин барытын долгутан хамсаппыт революция Саха сиригэр тиийэн кэлэн кинилэри долгуппута урукку өртүгэр туохха да сыстыбына, билиминэ олорбут дьону. Сытар ынаҕы туруоруо суох курдук быһыылаах дьон эмискэччи хамсаан-имсээн, саҥаран-иҥэрэн кэллилэр: киһи үөйбэтэх-өйдөөбөтөх тылларын тыллаһан бардылар. Урукку өртүгэр сахалар тугу да билбэт, тугу да гыммыт-дьаһайбыт иһин тугу да өрө эппэт, туохха да… (читать далее)

Опубликовано в Сахалар сойуустара 115 сыла с метками , , ,
Комментарии к записи ТОҔО ИТИЭННЭ ХАЙДАХ СУРУЛЛУБУТАЙ “МАНЧААРЫ” ДИЭН ООННЬУУ (В.В. Никифоров ахтыытыттан быһа тардыы) отключены

Земскай бэйэни салайыныы 3 чааһа

Тохсунньу 5 күнүгэр Васильев дьиэтигэр киин кэмитиэт мунньаҕа буолбута, ол мунньах түмүгүнэн Арассыыйа Миниистэрдэрин Сэбиэтин бэрэссэдээтэлигэр граф де Виттеҕэ тэлэгэрээммэ суруйбуттара. Ол тэлэгэрээммэҕэ бары төлөбүрдэртэн босхолуулларын туһунан модьуйууларын биллэрбиттэрэ. 1906 сыллаахха олунньу 5 күнүгэр “Сахалар сойуустарын” уобаластааҕы сийиэстэрин тэрийии туһунан ыҥырыы ыытыллыбыта. “Сахалар сойуустара” либеральнай-демократическай буолан радикальнай модьуйуулары туруорбатаҕа. Баар судаарыстыбаны, монархияны утарбатаҕа. Ирдэбиллэригэр Саха… (читать далее)

Опубликовано в Сахалар сойуустара 115 сыла с метками , ,
Комментарии к записи Земскай бэйэни салайыныы 3 чааһа отключены

Земскай бэйэни салайыныы 2 чааһа

В.В. Никифоров оҥорбут “Саха уобаластааҕы земскэй бэйэни салайыныы сүрүн торума” бырайыак бэйэтин салҕааһынын уонна сайдыытын 1906 сыллаахха тохсунньу 4 күнүгэр В.В. Никифоров тэрийбит “Сахалар сойуустарыгар” булбута. Кини бастаан бэйэтин дьиэтигэр ахсынньы 31 күнүгэр доҕотторун мунньан сүбэ мунньах тэрийбитэ. Кинилэртэн өйөбүлү ылаат, В.В. Никифоров тэрийэр бөлөҕүн кытта Жураковскай диэн уобалас типографиятын сэбиэдиссэйин дьиэтигэр тохсунньу 4 күнүгэр… (читать далее)

Опубликовано в Сахалар сойуустара 115 сыла с метками ,
Комментарии к записи Земскай бэйэни салайыныы 2 чааһа отключены

Земскай бэйэни салайыныы 1чааһа

Арассыыйа судаарыстыбатыгар ыытыллыбыт “Земскай реформа” түмүгүнэн бигэргэммит уонна олохтоммут “Земскай бэйэни салайыныы” 1864 сылтан ХХ үйэ саҕаланыытыгар дылы Арассыыйа арҕаа өттүнээҕи губернияларыгар эрэ киирбитэ. “Земскай бэйэни салайыныы” Сибииргэ 1905 сыллаахха муус устарга кэлбитэ. Саха уобалаһын губернатора В.Н. Булатов 1905 с. ыам ыйын 23 күнүгэр ити туһунан дьаһалы туппута. ​“Земскай бэйэни салайыныы” Саха сирин олохтоохторугар ыраахтааҕы… (читать далее)

Опубликовано в Сахалар сойуустара 115 сыла с метками , ,
Комментарии к записи Земскай бэйэни салайыныы 1чааһа отключены

Ленинград блокадатын туһунан литератураҕа, историческай наукаҕа хайа кыргыһыылардааҕар да ойоччу тутан ахтыллар. Онтон биһиги бу улуу куорат иһин, хааннаах кыргыһыыларга кыттыбыт биир дойдулаахтарбыт туһунан билэ-көрө сатыыр ытык иэстээхпит.

Готовцев Павел Петрович 1914с. Байаҕантай улууһугар Тандыгы диэн сиргэ 9 оҕолоох Ирина Кузьминична уонна Петр Егорович Готовцевтар дьиэ кэгэттэригэр күн сирин көрбүтэ. Дьоно төһө да үөрэҕэ суох буоллаллар,төһө кыалларынан оччотооҕу кырыымчык кэмҥэ оҕолорун үөрэттэрэргэ кыһаллаллара. Павел Танда оскуолатын 4 кылааһын бүтэрбитэ. 1934с. «Табалаах» колхоз чилиэнинэн киирбитэ. Сэриигэ ыҥырыллан барыар диэри колхозка сайынын субай сүөһү бостуугунан,… (читать далее)

Опубликовано в Новости с метками ,
Комментарии к записи Ленинград блокадатын туһунан литератураҕа, историческай наукаҕа хайа кыргыһыылардааҕар да ойоччу тутан ахтыллар. Онтон биһиги бу улуу куорат иһин, хааннаах кыргыһыыларга кыттыбыт биир дойдулаахтарбыт туһунан билэ-көрө сатыыр ытык иэстээхпит. отключены

Оллонов Николай Данилович

Ленинград оборонатын кыттыылааҕа Николай Данилович 1912 с. Кылаайыга Арҕаа Төбөҕө төрөөбүтэ. Түүлээх оскуолатын төрдүс кылааһын бүтэрбитэ. Хонууга үлэлээбитэ. 1942 с бэс ыйын 27 күнүгэр армияҕа ыҥырыллыбыта. Хотугулуу-Арҕааҥҥы Волховскай туһаайыытынан 2-с ударнай армия састаабыгар Ленинградскай фроҥҥа 1942 сыл алтынньы бүтүүтүттэн 1944 сыл тохсунньу 26 күнүгэр диэри Ленинграды босхолооһуҥҥа сэриилэспитэ. Новгород туһаайыытынан өстөөххө охсуу оҥоһуллубута.Николай Данилович Кёнингсбери… (читать далее)

Опубликовано в Новости с метками , ,
Комментарии к записи Оллонов Николай Данилович отключены

Готовцев Иван Павлович

САХА  АССР    КУЛЬТУРАТЫН   ҮТҮӨЛЭЭХ  ҮЛЭҺИТЭ. САХА  АССР   УОННА РСФСР   ҮТҮӨЛЭЭХ  УЧУУТАЛЛАРА,  ҮЛЭ  КЫҺЫЛ  ЗНАМЯТА  ОРДЕН КАВАЛЕРА  ТАНДАТААҔЫ   ИСТОРИКО-АРХИТЕКТУРНАЙ  МУЗЕЙЫ ТӨРҮТТЭЭЧЧИ  ГОТОВЦЕВ ИВАН ПАВЛОВИЧ  ОЛОҔУН КЭРДИИС КЭМНЭРЭ 18.09.1915 сыллаахха Байаҕантай нэһилиэгэр  Павел Дмитриевич уонна Татьяна Георгиевна Готовцевтар дьиэ кэргэттэригэр төрөөбүтэ. Аҕата  уола 5 саастааҕар олохтон туораабыта. Ийэтэ 1937 сыллаахха өлбүтэ. 1934 сылтан Чурапчыга учууталлар курстарын бүтэрэн… (читать далее)

Опубликовано в Новости с метками ,
Комментарии к записи Готовцев Иван Павлович отключены

Күлүмнүүр

Эн хаһан бу ааты соһуйа,сонурҕуу истибиккиний? Ол түгэҥҥэ историяҕа умнуллубут ааттар баалларыттан  буруйа суох эрээри кыбыстыбыт, абарбыт,сүөм түһэн ылбыт буолуохтааххын. Киһи аймах «историятын кыладабыайыгар»  төһөлөөх элбэх үтүө дьыаланы оҥорбут, «хара норуоттара хаалар күнүгэр халыҥ хахха,солбонуйар күнүгэр суон дугда» буолбут дьон ааттарын анаан-минээн да,ааххайымтыата  суохпутуттан да умнууга хаалларыы  оҥоһулла, тахса турарый? Саҥа үүнэр көлүөнэ кинилэр ааттарын… (читать далее)

Опубликовано в Новости с метками , ,
Комментарии к записи Күлүмнүүр отключены

МЯГКОВ НИКОЛАЙ ИВАНОВИЧ (1782-…гг.)

 1826 сыллаахха бэс ыйыгар Дьокуускайга бастакы пароходунан Саха уобалаһын саҥа начальнига Н.И.Мягков кэлбитэ. Бу кэмтэн саха норуотун олоҕор-дьаһаҕар, кини олоҕун укулаатыгар  дириҥ суолу-ииһи  хаалларбыт эпоха, кэрчик кэм саҕаламмыта. Мягков ананыыта М.М.Сперанскай “Туспа урдустары дьаһайар Устаабын” кытары ыкса сибээстээх этэ. Саха сиригэр ыытыллар административнай реформалар Россия империятын илиҥҥи кыраныыссаларын бөҕөргөтүүгэ аналлаах буолан уратылардаах этэ. Камчаткаҕа, Охотскайга… (читать далее)

Опубликовано в Степная дума в лицах
Комментарии к записи МЯГКОВ НИКОЛАЙ ИВАНОВИЧ (1782-…гг.) отключены